کترینگ مسچی به خانواده و همراهانش، یه رویداد فرهنگی در عرصۀ غذا رو اعلام میکنه: جشنوارۀ آش اقوام ایرانی.
اگر مایل بودین میتونین دربارهاش در بخش (دربارۀ آش) بخونین و بیش از پیش به فرهنگ و تاریخ و ادبیات و درواقع به هویتمون افتخار کنیم.
به نام خداوند بخشندۀ مهربان
دربارۀ آش
یکی از محبوبترین خوراکهای ایرانی، آش هست. تعریف آش کار سختیه و میشه گفت معجونی با هم‌نشینی حبوبات، غلات، گاهی برنج یا سبزی، پیازداغ و همین طور گاهی لبنیات مثل کشک. بهبه.
اگر آشپزِ اهل ذوق باشی و دوستدار و خورندِۀ غذا، بی تردید آش یکی از محبوبترین غذاهاست که معمولا بعد از طبخ، تزیین میشه. تزیینات مرسوم آش بسته به نوعش میتونه اینها باشن: «نعنا، پیاز و سیرداغ، سیر و سرکه، فلفل داغ، زیره داغ، دارچین و روغن، کوفتۀ کَله گنجشکی، قیمۀ ساده (که در مشهد مرسومه و روی آشی به نام شُله میریزن) و هر آنچه که آشپز گمان کنه که به آش طعم بهتری می‌ده.
در دستور پخت بیشترِ آش‌ها مواد ترش و شور دیده میشه ولی یک سری آش هم هستن که طعم شیرین دارن و امروز کمتر کسی سراغ طبخ شون میره. در کتاب‌های آشپزیِ قدیمی مثل انتهای فصل آش‌ها در کتاب خوراکهای ایرانی در دورۀ قاجار نوشتۀ نادر میرزای قاجار، نوشته شده: «… آش‌ها نبشته آمد و به پایان شد. مگر آنکه خوالیگران شیرین‌کاری‌های دیگر دارند. چنان‌که از شربت‌های پخته، چون شربت نارنج و به‌لیمو و ریباس، «با»های نیک پزند، خوش‌بوی و خوش‌مزه؛ و به‌جای ترشی‌ها که یاد کردیم، شیره تمر گجرات [نام منطقه‌ای از هندوستان] و تمر هندی چاشنی دهند و بس نیکو گردد؛ و از آلبالوی به جای زغال [منظور زغال‌اخته است]، آش نیکو پزند و دستیاری‌های دیگر توان کرد که خوالیگر استاد تواند کرد.»
شاید براتون جالب باشه که «خوالیگر» به معنی آشپز و «با» به معنی آش هست. در روزگاران قدیم به آش،«با» می‌گفتن و حتما قبلا کلمههایی مثل شوربا یا دوغ‌با و … رو دیدین یا شنیدین. البته استفاده از کلمه «با» یه نکته و ریزه‌کاری هم داشته که نادرمیرزای قاجار دربارهاش این‌طور توضیح می‌ده: «بدان که در فرهنگ‌ها این خورش را «با» آورده‌اند و برخی فرهنگیان نبشته‌اند که اگر به دیگر چیز نپیوندد، «با» نگویند، مگر با پیوند. چون شوربا و سرکه‌با و ماست‌با.»
در کتاب سفره اطعمه نوشتۀ علیاکبر خان کاشانی (آشپز ناصرالدین شاه) اومده که برای شاه قاجار، ۲۴ نوع آش طبخ می‌شده. نادرمیرزا هم در کتابش دربارۀ ۳۵ نوع آش سخن گفته، نجف دریابندری در کتاب مستطاب آشپزی دستور طبخ حدود ۶۰ نوع آش را نوشته و فصل آش‌ها را با این نوشته شروع کرده: «تنوع آش‌های ایرانی مثل خورش ایرانی بی‌پایان است. هر آشپزی می‌تواند با ذوق شخصی‌اش آش یا آش‌های دل‌خواه خود را اختراع کند.»
در فرهنگ عامه هم ضرب‌المثل‌های زیادی با آش گره خورده‌ان، مثل: «نخود هر آش شدن»، «آش کشک خالته، بخوری پاته، نخوری پاته»، «آشی برات بپزم یک وجب روش روغن» و … .
آش‌ها علاوه بر ضرب‌المثل‌ها، به رسم و رسوم و اتفاقات مهم زندگی هم راه پیدا کرده‌ان و ما خیلی از آش‌ها رو به اسم رخداد‌های زندگی‌مون می‌شناسیم؛ مثل آشِ دندونی یا دندونک که معمولا موقع دندون درآوردنِ کودک درست میکنن، ولی بیشتر آن را بزرگ‌سالان می‌خورن. یا آش پشتِ پا که وقتی عزیزی به سفر میره براش می‌پزن و بین همسایه‌ها پخش میکنن.
چند آش دیگه داریم که اسمشون جالبه و اگه از قدیمی‌ها بپرسید، براتون داستانشو تعریف میکنن؛ مثل آش «ابودردا»، «آش اُماج کُماج» یا «آش سرکوچه» که داستان این آخری رو از کتاب عقاید و رسوم مردم خراسان براتون نقل می‌کنم: «هرگاه در کوچه یا محله و شهری وبا و طاعون شیوع پیدا کند یا خشک‌سالی باشد و باران نبارد و به قول عوام بلا و سنگینی بیاید و مرگ و میر زیاد شود، زنان محل نذر می‌کنند که برای رفع بلا و مصیبت آشی بپزند و در راه خدا بین فقرا و مستحقان تقسیم کنند. این آش که به «آش سرکوچه» یا «بلغورِ خیر» معروف است، معمولا در سر سه‌راهی تهیه می‌شود و همان‌جا نیز بین فقرا و مردم تقسیم می‌گردد و موادی هم که برای پختن آن لازم است، از مردم و همسایگان و آشنایان گدایی می‌شود.» پختن و هم‌زدن و تقسیم آش هم جزئیات بیشتری دارد اگه به این موضوع‌ها علاقه دارین، سراغ این کتاب ارزشمند برید و اونو بخونید.
از اونجایی که یکی از مؤلفههای مهم گردشگری، گردشگری غذاست و برگزاری جشنوارههای غذایی در توسعۀ این صنعت نقش مهمی دارن، برای آش با این همه پیشینۀ فرهنگی، طعم بی‌نظیر و خواص غذایی‌اش هم هر ساله جشنوارۀ ملی برگزار میشه که معمولا در زنجان هست. در واقع سه رویداد زنجان در تقویم رویدادها به ثبت رسیده است: جشنوارۀ آش اقوام ایرانی، نمایشگاه ملی صنایع دستی و جشنوارۀ بین‌المللی غذای اکو. شاید این رویداد بهانهای باشه برای سفرتون در مهرماهِ سال جاری به زنجانِ زیبا.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان اعلام کرد: «شانزدهمین دوره جشنواره ملی آش و هفدهمین نمایشگاه صنایع دستی هفتم تا یازدهم مهر سال جاری در محل نمایشگاه‌های بین‌المللی کاسپین شهر زنجان برگزار می‌شود.» تا به امروز ۱۱ استان در جشنوارۀ ملی آش به میزبانی زنجان شرکت کردن، و میگن ممکنه به ۱۷ استان برسه که رخداد شگرف و جالبی میتونه باشه چون در حاشیۀ این جشنواره، هفدهمین دورۀ نمایشگاه ملی صنایع دستی هم در ۱۵۰ غرفه صنایع دستی با حضور ۱۶۰ شرکت‌کننده از ۳۰ استان کشور در رشته‌های مختلف برگزار میشه.
عرضۀ سوغات و خوراکهای استان‌های شرکت‌کننده هم تفاوت‌ِ دیگۀ جشنواره امسال هست و ۹ شهر و یک روستای جهانی صنایع دستی آثار خود را عرضه میکنن.
(زمان این رویداد در شهریور ماه هر ساله که امسال (یعنی سال 1402 خورشیدی) زمان برگزاری این ۲ رویداد به دلیل تقارن ماه محرم و صفر با تابستان امسال در مهرماه در نظر گرفته شد ولی از سال آینده طبق روال قبلی خود در فصل تابستان برگزار میشه.)